Een nieuw tabaksbestrijdingsproject – FCTC 2030 – heeft tot doel de implementatie in Suriname van ‘s werelds eerste gezondheidsverdrag te versterken. Tabak gerelateerde ziekten zoals hart- en vaatziekten, kankers (long, hoofd-hals), nierziekten kosten de Surinaamse economie SRD 508 miljoen per jaar, wat overeenkomt met 1,7% van het BBP in 2019. Per jaar sterven meer dan 500 Surinamers aan deze ziekten.
De uitvoering van het WHO-kaderverdrag inzake tabaksontmoediging (WHO FCTC) is empirisch onderbouwd en is een van de meest kosteneffectieve methode om het leven van mensen te verbeteren en duurzame ontwikkeling te bevorderen.
Het FCTC 2030-project in Suriname gelanceerd in juli 2020, wordt gefinancierd door de regeringen van het Verenigd Koninkrijk, Noorwegen en Australië, en wordt geleid door het WHO Conventiesecretariaat en ondersteund door de UNDP en PAHO/WHO. Vandaag heeft de regering van Suriname formeel de projectrapporten ontvangen om de verdere implementatie van de WHO FCTC te versterken.
Samen met het ministerie van Volksgezondheid, het Conventiesecretariaat, UNDP en de PAHO/WHO zijn als onderdeel van het FCTC2030-project rapporten ontwikkeld die pleiten voor opschaling van op feiten gebaseerde en haalbare maatregelen om tabak te bestrijden.
De FCTC “Investment case” stelt vast dat tabaksgebruik de inspanningen van de Surinaamse overheid in het streven de gezondheid te verbeteren en de economie te laten groeien belemmert, en ook de bredere ontwikkelingsprioriteiten van het land binnen het Beleidsontwikkelingsplan (2017-2021) negatief beïnvloed.
Er is een behoefteanalyse uitgevoerd en geïnventariseerd waar de hiaten zijn en welke interventies met potentiële ondersteuning de uitvoering van de WHO FCTC-kaderverdrag kan versterken, op basis waarvan de tabakswet (SB 2013 nr. 39) in 2013 werd uitgevaardigd. De belangrijkste bevindingen waren: verbetering van de algehele handhaving van de tabakswet; doorgaan met het handhaven van een verbod op reclame, promotie en sponsoring; studies en enquêtes uitvoeren over tabakscontrole voor het monitoren van tabaksgebruik en het preventiebeleid; en het bewustzijn over tabakscontrole te vergroten/mensen waarschuwen voor de gezondheidsrisico’s van tabak; verhoging van de accijnzen en de prijs van tabaksproducten.
Er is bewijs dat een passend belastingbeleid een drievoudig voordeel biedt: het verminderen van tabaksgebruik, het verlagen van de uitgaven voor gezondheidszorg en het genereren van extra belastinginkomsten. De technische nota over het verhogen van de specifieke accijns op tabaksproducten in Suriname geeft inzicht in 3 belastingverhogingsscenario’s en de impact op consumptie, inkomsten en gezondheidsuitkomsten.
Tabaksgebruik is geassocieerd met een ernstiger ziektebeeld van COVID-19. Door tabak en COVID-19 samen aan te pakken, kunnen nu meer dan ooit de gezondheids- en economische lasten van beide worden verminderd.
Door nu te investeren in vijf bewezen tabaksbestrijdingsmaatregelen die de prevalentie van roken en blootstelling aan tabaksrook verminderen, kan de grote last van tabak in Suriname significant worden verminderd. De economische voordelen van het versterken van de tabaksontmoediging in Suriname wegen zwaarder dan de uitvoeringskosten (bekeken over een periode van 15 jaar brengen de economische voordelen SRD 1 miljard op ten opzichte van investeringen van SRD 85 miljoen). Alle vijf tabaksbestrijdingsmaatregelen hebben een positief investeringsrendement.
Door tot 2025, de accijnzen jaarlijks te verhogen met 18 procent, zou SRD 89 miljoen aan inkomsten kunnen worden gegenereerd. Dit komt overeen met SRD 18 miljoen per jaar.
De belangrijkste bevindingen van de Suriname FCTC “Investment case”:
Per jaar zijn er 500 sterfgevallen als gevolg van tabak gerelateerde ziekten, dat komt ongeveer overeen met bijna 12 procent van alle sterfgevallen in het land. In 2019 omvatten deze tabak gerelateerde ziekten ongeveer 103 sterfgevallen als gevolg van een beroerte, 161 sterfgevallen door ischemische hartziekten en meer dan 283 sterfgevallen door andere ziekten.
Meer dan de helft (62%) van de aan tabak gerelateerde sterfgevallen is voortijdig, wat betekent dat ze voorkomen bij personen jonger dan 70 jaar. Ongeveer 17 procent van deze sterfgevallen is te wijten aan blootstelling aan passief roken (zogeheten ”secondhand smoke”).
De economische verliezen door tabaksgebruik zijn gelijk aan bijna 13 procent van de voorspelde economische krimp in Suriname als gevolg van COVID-19 (13% in 2020) – en die verliezen doen zich elk jaar voor.
Van de totale last (SRD 508 miljoen) veroorzaakt door tabak, werd 10 procent toegeschreven aan uitgaven voor de gezondheidszorg (SRD 53 miljoen) en 90 procent (SRD 455 miljoen) aan productiviteitsverlies, doordat mensen voortijdig het arbeidsproces verlieten vanwege overlijden of arbeidsongeschiktheid en rookpauzes nemen op het werk.
Investeren in alle vijf tabaksbestrijdingsmaatregelen gedurende 15 jaar zou de prevalentie van aan tabak gerelateerde ziekten verminderen en meer dan 1.750 sterfgevallen voorkomen. Het volledig opschalen van de vijf tabaksbestrijdingsmaatregelen zou in 2035 SRD 1 miljard aan gezondheidskosten en economische verliezen kunnen voorkomen.
Voor elke Surinaamse dollar die wordt geïnvesteerd in de vijf maatregelen ter bestrijding van tabaksgebruik, ontvangt Suriname tegen 2025, SRD 5 aan vermijdbare kosten en economische verliezen. In 2035 zal dat SRD 13 bedragen. Massamediacampagnes en het verhogen van de accijnzen op sigaretten zullen naar verwachting tegen 2034 het grootste rendement opleveren.
o Voor elke Surinaamse dollar die wordt geïnvesteerd in tabakscampagnes mbv massamedia, ontvangt Suriname SRD 19 in 2025 en SRD 54 in 2035 (WHO FCTC artikel 12)
- Voor elke Surinaamse dollar die wordt geïnvesteerd in het verhogen van de accijnzen op sigaretten, ontvangt Suriname SRD 10 in 2025 en SRD 29 in 2035 (WHO FCTC artikel 6)
- Voor elke Surinaamse dollar die in gestandaardiseerde, uniforme sigarettenverpakkingen (“plain packaging”) wordt geïnvesteerd, ontvangt Suriname SRD 6 in 2025 en SRD 23 in 2035 (WHO FCTC Artikel 11: Richtlijnen, en Artikel 13)
- Voor elke Surinaamse dollar die wordt geïnvesteerd in het beschermen van mensen tegen tabaksrook, ontvangt Suriname SRD 6 in 2025 en SRD 22 in 2035 (WHO FCTC artikel 8)
- Voor elke Surinaamse dollar geïnvesteerd in stoppen met roken initiatieven: kort advies om te stoppen, ontvangt Suriname SRD 0,4 in 2025 en SRD 2 in 2035 (WHO FCTC artikel 14)