Op 15 november 2023 heeft Suriname een nieuwe overeenkomst getekend tussen de Europese Unie en haar lidstaten (EU) en de leden van de Organisatie van Afrikaanse landen en die in het Caribisch gebied en de Stille Oceaan (OACPS). Deze nieuwe overeenkomst, de opvolger van de Cotonou Overeenkomst welke verlopen is in 2020, wordt de Samoa overeenkomst genoemd. Het algemeen doel hiervan is het versterken van politieke- en financiële partnerschappen, het afstappen van de donor-ontvanger relatie en te geraken tot een gelijkwaardig partnerschap tussen partijen.
Op het hoogste niveau werd de EU vertegenwoordigd door Jutta Urpilainen, Europese Commissaris voor Internationale Partnerschappen. De overeenkomst werd namens Suriname ondertekend door Gilbêrt van Lierop, ambassadeur van Suriname voor de Europese Unie en zal voorlopig worden toegepast vanaf 1 januari 2024.
Ambassadeur van Lierop gaf aan dat de ondertekening een historisch moment markeerde omdat de relatie van de OACPS en de EU uit de jaren 50 dateert. Het ligt in de bedoeling dat met deze nieuwe overeenkomst de samenwerking met de EU effectiever, succesvoller en gemoderniseerd wordt, waardoor Suriname samen met de EU-partners uitdagingen op de gebieden van mensenrechten, democratie en bestuur, vrede en veiligheid, klimaatverandering, handel, duurzame economische groei en migratie aangaan, terwijl de sociale cohesie wordt bevorderd.
Momenteel wordt een Bospartnerschap programma ter waarde van 22 miljoen Euro met Suriname uitgevoerd. Via verscheidene capaciteitsversterking programma’s, zoals het landbouwprogramma COLEAD (Committee Linking Entrepreneurship, Agriculture Development) en het ‘Mining and Minerals’ mijnbouw programma, worden miljoenen Euro’s aan technische assistentie vanuit de EU aan Suriname geboden.
De Samoa overeenkomst biedt in de nabije toekomst nieuwe mogelijkheden om dialoog met partners en stakeholders in de EU en de landen van de OACPS te versterken door de samenwerking verder uit te breiden. De EU gaat de komende jaren financiële middelen ter beschikking stellen voor OACPS-lidstaten om klimaatverandering tegen te gaan, de groene energie transitie te bewerkstelligen en de duurzame ontwikkelingsdoelen te helpen realiseren.
In aanloop en ter voorbereiding van de ondertekening van de nieuwe overeenkomst heeft ambassadeur van Lierop namens de Caraïbische regio (CARIFORUM), de zeventigste vergadering van de EU-OACPS-comité van ambassadeurs voorgezeten in zijn rol als voorzitter van de Caraïbische ambassadeurs in België. Deze functie nam hij in augustus 2023 over van de Dominicaanse Republiek. Naast de Algemene Overeenkomst, de zogenoemde Foundation Agreement, zijn er ook drie regio-specifieke protocollen die afgestemd zijn op de behoeften van elke regio, te weten Afrika, het Stille Oceaangebied en het Caraïbisch gebied. Tijdens de onderhandelingen was Suriname hoofdverantwoordelijk voor het onderwerp Milieu en Duurzaam Beheer van Natuurlijke Hulpbronnen.
‘De Samoa overeenkomst kan een katalysator vormen voor hervorming van de internationale ontwikkelingsbanken zodat deze eindelijk beginnen te werken voor de landen in ontwikkeling’ zei de ambassadeur. ‘Het vormt de grondslag voor de Europese Investering Bank (EIB) om met Suriname samen te werken en biedt de basis voor de regelmatige dialoog dat Suriname met de EU voert. Ook creëert het de mogelijkheid voor uitgebreidere samenwerking van Suriname met de EU’ benadrukte ambassadeur van Lierop.