De regering zal zich door een team van deskundigen laten informeren omtrent de meest recente uitspraak van het Constitutioneel Hof (CHof). Dit besluit is op dinsdag 8 augustus 2023 genomen tijdens een spoedbijeenkomst op het Kabinet van de President. Tijdens deze meeting hebben president Chandrikapersad Santokhi en vicepresident Ronnie Brunswijk zich samen met de leiding van De Nationale Assemblee (DNA), de fractievoorzitters van de coalitiepartijen, Agent van de Staat mr. Roy Baidjnath Panday en de ministers Kenneth Amoksi en David Abiamofo gebogen over het oordeel van het CHof. Hierbij waren ook juristen van het Bureau Mensenrechten en andere deskundigen aanwezig.
Het CHof heeft op donderdag 3 augustus 2023 namelijk beslist dat de Amnestiewet van 1989 nietig is, met dien verstande dat het in strijd is met de Grondwet van Suriname en internationale verdragen. “Het doel van de meeting was om de uitspraak van het CHof te bespreken, de impact, de rechtsgevolgen en welke acties de regering en het parlement zouden moeten ondernemen”, aldus president Santokhi. Volgens het staatshoofd zal de regering zich door een team van deskundigen laten adviseren welke aspecten van de Amnestiewet gewijzigd zouden moeten worden zodat deze kunnen voldoen aan de internationale verdragen en de Grondwet.
Tijdens de meeting is naar voren gekomen dat ook de procureur-generaal als vertegenwoordiger van de Staat, en vertegenwoordigers van de ministeries van Defensie en Justitie en Politie, nog toegevoegd zullen worden om integraal geadviseerd te worden over de uitspraak van het CHof, de rechtsgevolgen hiervan en de acties die ondernomen moeten worden. Tijdens de bijeenkomst hebben zowel het staatshoofd, parlementsvoorzitter Marinus Bee, de fractievoorzitters Asiskumar Gajadien en Obed Kanape de nadruk gelegd op de eventuele rechtsgevolgen. Ook is door deskundigen erop gewezen dat het CHof niet rechtspreken is, maar wel cruciaal om wetten te toetsen aan de Grondwet en het internationaal recht.
De regering is inmiddels geïnformeerd dat vele groepen, waaronder ex-militairen en gewezen strijders van de binnenlandse gewapende strijd zich nu onzeker voelen. De regering wenst te benadrukken dat de Amnestiewet bedoeld was om duurzame vrede te garanderen in Suriname. Op grond hiervan zijn er wetten tot stand gekomen en beleidsbeslissingen genomen om die vrede te waarborgen. De totstandkoming van Amnestiewet 1989 is een van die beleidsbeslissingen. President Santokhi: “De regering is van oordeel dat de basis van de amnestieregeling de grondwet zelf is. De regering is voorstander van bescherming van de mensenrechten, en aanpak, onderzoek en vervolging van elke vorm van schending van mensenrechten.”
Hoewel in het oordeel van het CHof gesteld wordt dat misdrijven tegen de menselijkheid c.q. mensenrechtenschendingen niet straffeloos gesteld mogen worden op basis van internationale verdragen en de nationale wetgeving, is het volgens het staatshoofd duidelijk dat de wetgever bij het ontwerpen en goedkeuren van de Amnestiewet van 1989 – gepubliceerd in 1992 – reeds in die wet al opgenomen had dat misdrijven tegen de menselijkheid, mensenrechtenschending niet gevrijwaard mogen worden van enige vorm van vervolging en berechting.