Op 19 december 2011 riep de Algemene vergadering van de Verenigde Naties 11 oktober uit tot “International Day of the Girl Child” (Wereldmeisjesdag). Op deze dag wordt er extra aandacht gevraagd voor het erkennen van de rechten van meisjes alsook de uitdagingen waarmee zij worden geconfronteerd, want wereldwijd worden miljoenen meisjes achtergesteld, uitgebuit en gediscrimineerd om het feit dat ze meisjes zijn. Wereldmeisjesdag wordt sinds 2013 jaarlijks herdacht door het ministerie van Binnenlandse Zaken, met name het Bureau Gender Aangelegenheden (BGA), d.m.v. het uitvoeren van diverse activiteiten.
Het thema voor Wereldmeisjesdag 2020 luidt als volgt: “My voice, our equal future” (mijn stem, onze gelijkwaardige toekomst). Dit thema richt zich o.a. op adolescente meisjes die hun macht als “change makers” in de wereld hebben laten zien. Verder wordt aandacht gevestigd op: een leven vrij van gender gerelateerd geweld, schadelijke praktijken en HIV en Aids; het aanleren van nieuwe vaardigheden en het versnellen van sociale verandering.
Adolescente meisjes in Suriname worden ook geconfronteerd met uitdagingen op diverse gebieden waaronder gezondheid, veiligheid (geweld) en onderwijs. Op het gebied van gezondheid kan tienerzwangerschap gerekend worden tot een uitdaging. Volgens cijfers van het United Nations Population Fund (UNFPA) uit 2013 blijkt dat uit de ruim 1500- 1700 geboorten per jaar, 15-17% van de moeders een tiener (jonger dan 20 jaar) is. Volgens de Multiple Indicator Cluster Survey uit 2018 gebruikt ongeveer 40% van de meisjes tussen de 15 -19 jaar, die in een relatie zitten, voorbehoedsmiddelen. Deze data geeft aan dat 60% om onbekende reden geen voorbehoedsmiddelen gebruikt. Alhoewel de reden voor het niet gebruiken van voorbehoedsmiddelen niet duidelijk is, kan er wel worden gesteld dat het niet gebruiken van anticonceptie deze groep kwetsbaar maakt.
Het praten over seksualiteit met jongeren is heel erg belangrijk, want dit zal ertoe bijdragen dat jongeren over de nodige tools beschikken bij het nemen van de juiste besluiten op seksueel gebied. Ouders hebben hierbij een belangrijke rol te vervullen, want praten over seksualiteit mag geen taboe zijn. Hierbij nemen onze meisjes een kwetsbare positie in, daarom moeten zij weerbaar gemaakt worden en aangeleerd worden dat in seksuele relaties een kritische houding van belang is.
Als we kijken naar geweld, blijkt uit wereldwijd onderzoek dat over de hele wereld vrouwen en meisjes – vooral adolescenten – het grootste risico lopen. Hoewel exacte cijfers over de omvang van dit geweldsvraagstuk bij adolescente meisjes ontbreken, moet helaas gesteld worden dat gender gebaseerd geweld zich ook hier in Suriname voordoet en dat het grootste deel van de slachtoffers van huiselijk geweld vrouw is. Uit het scholierenonderzoek 2017 “Geweld tegen kinderen in Suriname” blijkt dat 88% van kinderen, in de leeftijdsgroep 11-18 jaar, ooit in hun leven minstens een vorm van geweld heeft ervaren. Het “National Women’s Health Survey for Suriname 2019” toont aan dat ongeveer 30% van meisjes in de leeftijd 15-19 jaar ooit in hun leven lichamelijk en/of seksueel geweld heeft ervaren.
Helaas moet gesteld worden dat gendernormen/ rollen/ associaties/ opvattingen die mogelijk het gebruik van geweld aanmoedigen in onze samenleving bestaan.
Daarom is het aan te bevelen dat bewustwordingscampagnes op het terugdringen van gender gerelateerd geweld niet uitsluitend te richten op overlevenden, maar ook op de bredere gemeenschap waartoe men zich zal wenden voor ondersteuning. Programma’s en beleid gericht op het veranderen van patriarchale opvattingen en normen zijn noodzakelijk en het frequent bijhouden van data over gender gerelateerd geweld.
Op het gebied van onderwijs is op te merken dat de COVID-19 pandemie ons nog meer confronteert met gender issues die nadelige gevolgen hebben voor adolescente meisjes. Ten eerste is internationaal een zorgpunt het mogelijk(permanent) wegvallen van schoolgaanden uit het onderwijssysteem als gevolg van de sluiting van de scholen om de verspreiding van het virus te voorkomen. Ten tweede moet landelijk in kaart gebracht worden hoe groot de groep jongens en meisjes is die met behulp van internet faciliteiten het onderwijsproces met goed gevolg hebben doorlopen en wat het percentage is dat door gebrek aan deze faciliteiten het schooljaar niet succesvol hebben kunnen afronden. Dit is belangrijk daar wij weten dat onderwijs deuren opent en onze adolescente meisjes zo de basis leggen voor een goede toekomst. Met de start van het nieuw schooljaar moeten de inspanningen erop gericht blijven om ondanks de nieuwe uitdagingen van de pandemie alle meisjes te bereiken en ze volop hun recht op onderwijs te laten beleven.
Het is hoog tijd dat meisjes wereldwijd zich kunnen ontwikkelen, vrij van geweld en met respect. Want échte verandering voor meisjes en jonge vrouwen komt pas als zij gewaardeerd en gerespecteerd worden en gelijke kansen krijgen om zich te ontwikkelen. Het ‘empoweren’ van en investeren in meisjes zal op vele gebieden een positieve bijdrage leveren waaronder economische groei, het uitroeien van armoede, geweld en discriminatie. Voor reacties: bgasuriname@gmail.com