De “IV Meeting of Presidents of the State Parties to the Amazon Cooperation Treaty Organization (ACTO)” summit is op 9 augustus 2023 succesvol afgesloten in Belém do Para, Brazilië. Hieraan hebben presidenten en officiële regeringsvertegenwoordigers van alle acht lidlanden (Brazilië, Bolivia, Columbia, Equador, Guyana, Peru, Suriname en Venezuela) deelgenomen.
Deze ACTO Summit is namens President Chandrikapersad Santokhi bijgewoond door de minister van Buitenlandse Zaken, International Business en Internationale Samenwerking, Albert Ramdin en minister Ruimtelijke Ordening en Milieu, Marciano Dasai.
Een belangrijke mijlpaal van deze bijzondere bijeenkomst was de unanieme aanname van de Belém Declaratie, welke tot stand is gekomen door input, deliberaties en intensieve onderhandelingen van vele belanghebbenden. De Declaratie behelst, onder meer, concrete afspraken en urgente acties ter voorkoming van verder verlies en aantasting van de Amazone.
Belangrijke doelstellingen die zijn aangenomen zijn, met name, het tegengaan van ontbossing voor 2030 en illegale mijnbouwactiviteiten, naast de promotie van duurzame ontwikkeling en ruimtelijke ordening. De lidlanden zijn het unaniem eens dat de Amazone agenda van essentieel belang is voor, niet alleen de regio maar, de hele wereld.
Het uitgangspunt voor de aangenomen declaratie is duurzame ontwikkeling, conservatie, behoud en bescherming van biodiversiteit en het tegengaan van ontbossing en illegale exploitatie van het Amazonegebied. Voor direct belang van Suriname was een van de voornaamste afspraken het bereiken van het akkoord om ontbossing tegen te gaan in het Amazonegebied.
In de laatste ronde van de onderhandelingen voor adoptie van de declaratie is ook meegenomen dat tegen 2030 ons land en wateren, marine- en kustgebieden, welke belangrijk zijn voor de biodiversiteit en het voorzien in ecosysteem diensten, effectief worden geconserveerd en beschermd, met in acht neming en bescherming van de rechten van de inheemsen, lokale gemeenschappen, inclusief hun traditionele woongebieden. De sociale- en culturele betrokkenheid van vooral de lokale en traditionele leefgemeenschappen is ook prominent opgenomen in de Belém Declaratie.
De thema’s die voorkomen in de meer dan 100 punten tellende declaratie zijn: de noodzaak voor het institutioneel en financieel versterken van ACTO; het toepassen en gebruiken van wetenschap, de noodzaak van onderzoek en educatie met gebruik van “groene” technologie; waterbronnen, klimaatverandering, bescherming van bos en biodiversiteit; de uitdaging met betrekking tot illegale goudwinning en houtkap activiteiten; gezondheid, voedselzekerheid, betrokkenheid van de traditionele en inheemse samenleving, het behoud en beschermen van het culturele erfgoed.
Veel aandacht is gevraagd voor het mobiliseren, danwel beschikbaar stellen, van de noodzakelijke financiële middelen om de gestelde doelen van de Belém Declaratie te realiseren. Hiertoe zal het ACTO-secretariaat gemachtigd worden om de noodzakelijke initiatieven te ondernemen.
Heel specifiek, en met directe toepassing voor Suriname, is er naar aanleiding van deze Summit overeenstemming bereikt met ACTO over de continuering en uitbreiding van de Amazon Basin project. Dit project omvat het garanderen van integraal en duurzaam beheer van grensoverschrijdende waterbronnen van de Amazonerivier.
In de context van het Amazon Basin project heeft ons land twee projecten geïdentificeerd. Het eerste project omvat ‘Bescherming van de kust te Weg naar Zee middels Nature Based Solutions en het identificeren van mechanismen om “blue carbon” te genereren door effectieve bescherming van mangrove in de kustzone’. Het tweede project betreft ‘Het Bio-Amazon project’ die zich richt op het beheer, monitoring en controle van fauna en flora biodiversiteit, welke bedreigd wordt door illegale handel. Suriname zal ondersteund worden in het verbeteren van de technische capaciteiten in het beheer van verschillende soorten flora en fauna.
Verder is de nadruk gelegd op continuering, uitbreiding en versterking van data verzameling in het Amazonian Regional Observatory (ARO) systeem. Dit Regionaal systeem is van eminent belang voor het monitoren van illegale ontbossing en mijnen.
In oktober wordt de Secretaris-Generaal en de Directeur van het Secretariaat van ACTO, María Alexandra Moreira, in Suriname verwacht om nadere gesprekken te voeren met de Surinaamse autoriteiten, mede in het licht van de geadopteerde Declaratie van Belém.